OVER MIJ

ABSTRACTE FOTOGRAFIE

WIE BEN IK?

Op een zwoele, van avontuur bezwangerde avond in augustus van het jaar 1951 ben ik verwekt. In de warme lucht was de passie voelbaar. Mijn moeder en mijn vader moeten nog heel verliefd geweest zijn. Zij was een mooie, jonge vrouw van 21, hij een sterke,volwassen man van 30. De lucht trilde en zinderde Ik ben met liefde en passie verwekt, …. Dat wil ik geloven !
Negen lange maanden van verwachting later ben ik geboren. Ik was het eerste kleinkind én een jongen, de liefde kwam automatisch naar me toe.
De jaren vijftig : Maria Callas oogstte haar grote successen in Milaan.De pastoor zwaaide de plak over het gewone, dagelijkse leven. Men kroop recht na die verschrikkelijke jaren van onderwerping. Het kon alleen maar beter gaan.
Oorlog was er wel, maar die was ver weg. Ergens in een land dat men Korea noemde moesten Belgische vrijwilligers het communisme gaan stoppen. Korea-fighters met donkerbruine mutsen.
Natuurlijk was de koude oorlog aanwezig, Rusland was nu de grote boosdoener. Berlijn was wel in twee gedeeld maar er stond nog geen muur. Het was nog relatief gemakkelijk om van oost naar west te stappen en de intelligentia uit Oost-Duidsland deed dat in grote getale, dus een muur was onvermijdelijk
Regelmatig fezelde men over iemand uit de buurt dat hij een zwarte was geweest in de oorlog. Hij had mensen verraden, of naar het oostfront tegen het bolsjewisme gaan vechten met de SS. Voor de rest was natuurlijk iedereen bij de witte brigade geweest. De echte, economische collaboranten bleven, zoals altijd, buiten schot,... prikkeldraad en beton. De repressie was nog niet echt voorbij, oude vetes konden nog steeds beslecht worden.
Ik was een kind, leefde in Antwerpen-dam in de Bredastraat boven een cremerie en alle politiek gebeurde boven mijn hoofd, buiten mijn gezichtsveld, mijn universum mat hooguit 1 m3. Het eerste dat ik mij herinner dat buiten die kubieke meter viel was de mijnramp van Marcinelles: de vele doden gevangen in die donkere mijngangen. Zelfs de koning, gekleed in regenjas en rubberen botten, kwam op bezoek! Iedereen op straat sprak erover, dat maakte diepe indruk. Daar kon ik mij een beeld bij voorstellen.
In 1954 werd mijn zuster Myriam geboren en was ik niet meer alleen.
Enige tijd later, maar dat is gehuld in een geheimzinnig waas, want daar praatte men later niet meer over, is mijn moeder een tijd verdwenen. Het verhaal gaat dat ze zes weken in Spanje is geweest !? Ik ben toen met mijn zuster een tijdje gaan logeren bij de ouders van mijn vader die café hadden niet ver van het Sint Jansplein, De” Zilveren Hoek”. Mijn bomma zei:” Uw moeder is een slecht mens”. Waarop ik antwoordde met alle opstandigheid die ik in mij had: “ Dat is niet waar!” Dat staat in mijn geheugen gebeiteld. Ik weet nog aan welke tafel we zaten en welk licht er viel. Ik kan hooguit vier jaar geweest zijn.
In 1956 werd Suzanne, mijn tweede zuster geboren en waren we niet meer met twee.
Mijn vader schilderde met olieverf, ik ruik die heerlijke geur nog: olieverf en terpentijn. Hij tekende vierkanten op postkaarten om ze dan op doek te vergroten. “De Kuise Suzanna, Verboden Lectuur, taferelen met leeuwen en buffels van Verlat, galjoenen die naar mekaar schoten” Dat laatste doek hing later bij mijn nonkel, verwisseld voor een pick-up. De LP was ondertussen geboren. Mijn nonkel Miel werkte bij de vermaarde electro winkel : “Dehing”, hij was getrouwd met de zuster van mijn vader die wij “tanteke” noemden. We wisten haar naam niet.
Toen Suzanne, mijn zuster ergens rond de drie jaar oud was werd ze heel ziek, veel later zou ik te weten komen dat ze TBC had. Ze werd in het ziekenhuis van Merksem, achter glas gelegd en wij mochten haar enkel van ver zien. Dat heeft zo een hele tijd geduurd. Mijn zuster haar levensverhaal weegt vele keren zwaarder dan het mijne en er is niets dat haar bespaard is gebleven.
In 1960 toen de jaren vijftig eindigden werd mijn broer Dirk geboren en waren we met vier. Een nieuw deccenium kon beginnen.
(Mijn broer Steve zou nog enkele jaren op zich laten wachten.)

…en …oh ja,…in 1970 ben ik met fotografie begonnen, maar dàt is een ander verhaal.

Mijn moeder had die onbestemde leeftijd tussen meisje en vrouw, 14 – 15 jaar, toen de bevrijders kwamen. Ze was de oudste van drie zusters. De lange jaren van angst en honger hadden het kind in haar niet kapot gemaakt, denk ik.
De bevrijders waren Engelsen en Canadezen die na een lange, angstige weg vanop de stranden van Normandië helemaal tot hier, Antwerpen-Dam, in hun bren-carriers gekomen waren en op deze plek door een handvol bange en soms ook fanatieke Duitsers gestopt werden aan het Albertkanaal. Merksem lag aan de verkeerde kant en wordt vanaf dan Klein-Berlijn genoemd. Jaren later ging ik nog dikwijls naar de toren van de sigarettenfabriek Belga kijken waar de duitsers met mitrailleurs verschanst zaten... Die toren is nu weg.
John was één van die bevrijders, hij had het tot hiertoe overleefd. Hij kwam uit het verre Northumberland om mijn moeder en haar zusters hier te verlossen. Hij was vreemd en sterk en had chocolats.... Zij was bang en had honger.
Hij zong voor mijn moeder:

You are my sunshine,
My only sunshine,
You make me happy
When skies are grey
You’ll never known dear
How much I love you
Please don’t take my sunshine away.

Mijn moeder geloofde dit graag, het was naïef maar zoet zoals alleen de eerste liefde dat kan zijn.
Na een tijdje moest John verder gaan bevrijden, hij zou mijn moeder later komen halen. Mijn moeder heeft gewacht maar John is niet teruggekomen, misschien heeft hij Northumberland niet gehaald, of misschien zong hij zijn liedje ergens anders.
De ellende was nog niet gedaan V-1 en V-2 zaaide dood en verderf in Antwerpen. 22 mensen dood, in één klap in de Twee Netenstraat, niet ver van mijn moeder. Cinema Rex: 300 mensen ?

Dit verhaal vertelde mijn moeder me later, enkel als mijn vader er niet was en dan zong ze John’s liedje. Zelfs al was ik nog een kind, ik begreep een zekere melancholie en heimwee naar die bevrijder uit Northumberland die haar nooit is komen halen.